سخن سبز

سفرهایی که در زمان به وسیله ی ذهن‌مان انجام می‌دهیم می‌توانند در زندگی ما را خوشحال‌تر یا خلاق‌تر بکنند.

این جمله را با دقت بخوانید و در ذهن‌تان آن را موشکافانه‌تر بررسی کنید، عبارات و ضرب‌المثل‌های زیادی هم برای این نصیحت وجود دارند. وقتِ آن است که با این مسئله رو به رو شویم: هرنوع ترتیب و قرار دیگری می‌توانست قوانین فیزیک را به مبارزه بطلبد.

اما با وجود ایده‌‎های بی‌شماری که بخش اعظمی از مردم عامه به پذیرش آن می‌شتابند، خطرات زیادی برای شکستن این حصار و گذاشتن پای‌مان به فرای این مرزها وجود دارد. مشکل همین‌جا است، من سر این مسئله بحث خواهم کرد و حرفم را به کرسی خواهم نشاند.

از زمانی که روان‌شناسان متعدد سعی در آموزش نوع نگاه و طرز تفکر مثبت کرده‌اند، این مطلب را چاشنی کار خود داشتند که سوالات ذهنی یا آشفتگی‌های ذهنی با ناراحتی و آشفتگی‌های روزمره ما در ارتباط است، خیلی از مردم، حتی با دانستن این موضوع از فواید بی‌شمار مدیتیشن‌کردن، گذر می‌کنند و بدترین قدمی که ممکن است در این راستا برمی‌دارند: آن‌ها باور دارند که زمان حال چیزی است که ما همیشه، تنها آرزوی بودن در آن را داریم.

برای همین، هرموقع که حس کردیم ذهن‌مان به سمت مصاحب? کاریِ خجالت‌آوری که دیروز گند زدیم سُر خورد، یا هروقت به سمت کنفرانس فردا در برابر تمامی اعضای شرکت که استرس زیادی را به ما القا می‌کند کشیده می‌شود _ وقت آن است که ذهن‌مان را مثل اسبی وحشی که رَم کرده است، به سمت لحظ? حال بکشیم.

اما آشفتگی‌های ذهن همیشه هم به عنوان یک مسئله یا نکته‌ای منفی به حساب نمی‌آید. چرا که در بسیاری از مواقع می‌تواند در زندگیکمک شایانی را به ما بکند. مثلا اگر از نظر خلاقیت در لحظه گیر افتاده باشیم، آشفتگی ذهنی دقیقا برای حافظ? هنگ کرده‌ی ما مثل یک دکم? ری استارت می‌ماند و ذهن ما را به سمت کانال‌های مختلفی رهنمون می‌کند، که آنتنِ حال حاضر قادر به صیدِ آن‌ها نیست.

اگر از نظر احساسی قفل کرده باشیم، این آشفتگی می‌تواند احساسات سرکوب شده‌ی ما را آزاد کرده و به بروزشان کمک کند. (اگر در آسانسور گیر کرده باشیم، خب، دیگر از چنین لحظه‌هایی که نمی‌توان فرار کرد، در چنین اوضاعی فقط باید برای صداکردنِ حراست فریاد بکشید).

حقیقتاً اگر این کار از روی آگاهی و قصد، و همچنین از روی تأمل و تعمقی عمیق پیش گرفته شود _ به همان اندازه عمیق که در مدیتیشن از قوه‌ی فکری و ذهنی‌تان کمک می‌گیرید _ سفرهای ذهنی نیز فواید بی‌شماری در بی‌شمار بستر و شاخ? مختلف دارند. این سفر می‌تواند ما را خوشحال‌تر، تلیقینی‌تر، سودآورتر و حتی صرفه‌جوتر کند. این سفر قادر است تا ما را به پدر و مادر، دوست و همسر بهتری تبدیل کند.

بازگشت به گذشته

به پیشنهاد محققین و روان‌شناسان در این زمینه، این کار را بکنید: (به عکس کسی که سال‌های سال قبل با او قرار گذاشته و او را دوست می‌داشته‌اید، زل بزنید. واکنش احساسی‌ای که شما در این لحظه خواهید داشت _ البته در صورتی که شما عجیب و غریب، افسرده یا در یکی از بدترین حالات‌تان نباشید _ به غایت مثبت خواهد بود. حتی اگر این فرد قلب شما را خرد و خاکشیر کرده باشید، شما بدون هیچ تلاش خاصی سعی می‌کنید تا تمام احساساتی که به آن فرد داشته و قلب‌تان را به وسیل? آن بارور کرده بودید را به یاد بیاورید).

بعضی افراد در دور و اطراف ما هستند که مثلاً سکه‌ای از زمان‌های خیلی دور دارند، شاید اوایل صده ی 300? جالب است که این افراد معتقدند که این سکه به آن‌ها احساس نوستالژی می‌دهد (چگونه یک نفر می‌تواند برای دورانی که هیچ‌وقت در آن زندگی نکرده است احساس نوستالژیک داشته باشد؟) نوستالژی خالص _ که به معنی واقعی کلمه یعنی (اشتیاق برای خانه) _ ابزار احساسی قدرتمندی است.

آن عکس از معشوق? سابق شما که این چنین توانست احساسات عمیقی از شما را برانگیخته کند ، نوعی از احساس درجه یک و عمده محسوب می‌شود. این احساسات می‌تواند از فایل‌ها و عکس و فیلم‌های قدیمی شما بیرون کشیده شود، یا بازیگری با موهای بلند که دیگر در قید حیات نیست. این ابزار و اشیاء، وسیله خوبی برای این هستند که خودمان را محک زده و بدانیم که چه‌قدر از آن زمان تا به حالا پیشرفت کرده‌ایم.

یکی از تحقیقاتی که در چند سالِ اخیر در این زمینه انجام شده بود، نامِ سودِ زندگی را بر خود داشت، در این پروژه ریشه‌های زندگیِ هرروزه ی مردم، برای ساختنِ و ایجاد روزی جدید که هیچ‌وقت قابل فراموش شدن نبود تنظیم و تعدیل می‌شد. ساختن یک روزِ فوق محشر مثل شکستن هیزم برای آتش می‌ماند: یعنی دوباره به شما سود می‌رساند. اولین نتیجه و پی‌آمدِ آن، خود آن نتیجه و جالب بودنش است. دومین حاصلِ آن، لذتِ گسترش یک خاطره‌ی خوب از یک خوش‌گذرانیِ خوب است.

تحقیقی که توسط یک روان‌شناس کانادایی در این زمینه انجام شد، پیشنهاد می‌کند که پدر و مادرهایی که حس می‌کنند بین آن‌ها و فرزند یا فرزندان‌شان فاصل? زیادی افتاده، از خاطره‌نگاری یا خاطره‌شناسی در این باب کمک بگیرند. ممکن است پدر و مادرها از خود بپرسند که: (پس آن خانواده‌ی خوشحالی که همیشه با شادی و فرح کنارِ هم جمع می‌شدند کجا رفت؟)، این درحالی است که مادر به ضیافتی که بر سر میز شام آماده کرده، و کودکانی که حواس‌شان تماماً به گوشی‌های‌شان است نگاه می‌کند و افسوس می‌خورد.

حالا وقتِ آن است که عکس‌هایی که در اصفهان یا هرگوش? دیگری از جهان گرفته‌اید از آلبوم بیرون آورده و با هم مرورشان کنید. ببینید! این عکس‌ها و این خاطرات دروغ نمی‌گویند. شما همیشه با هم خوش بوده‌اید. این عکس‌ها برای زمان خیلی دوری نیستند. این خانواده همان خانواده‌ی درون عکس است، این همان مادر است، با همان لطف و مهرِ همیشگی. شما هیچ‌جا نرفته‌اید، هیچ فاصله‌ای بین شما و فرزندان‌تان نیفتاده، فقط نیاز است تا برخی مسائل یادآوری شوند.

خاطره نگاری و یادآوری خاطرات جاده‌ای رؤیایی و زیبا برای رسیدن به قدردانی است، سود و فایده‌ای که روان‌شناسان و فیلسوفان در صدد رسیدن و به دست آوردنش بودند. به نقل از کتابی در باب شکرگذاری و قدرشناسی: (خوشحالی به قدردانی و تشکر رهنمون نمی‌شود، اما قدردانی به شادی، چرا).

چند سال پیش به دیدن معلم تئاتر دوران دبیرستانم رفتم. با علاقه شروع به یادآوری آن دوران کردیم، دوره‌ای که من شاگردش بودم و او استادم. او گفت که والدین زیادی از این‌که او توانسته کودکانِ خجالتی‌شان را از لاک و غار خود درآورده و با جهان اطراف و زیبایی‌های آن آشنا کند تشکر می‌کردند. از او پرسیدم: (چند تن از آن دانش آموزان پس از گذشتِ این‌همه سال از تو تشکر کردند؟ زبانی یا مکتوب یا به هر نحوی؟) سرش را به آرامی تکان داد و گفت: (هیچ‌کدام‌شان).

می‌بینید، حالا او از بیماری جنون رنج می‌کشد. خاطره‌ها حالا دیگر آن‌قدرها هم قابل اعتماد و تکیه‌کردن به‌نظر نمی‌آیند. اگر من هم زیر نظر او در گروه تئاتر به فعالیت می‌پرداختم، مطمئنم که او را محکم در آغوش گرفته و برای تمام مهر و محبتی که نثار من کرده بود از او تشکر می‌کردم و سعی می‌کردم به هر نحوی او را خوشحال کنم. اما من شاگردش نبودم و فقط او را می‌شناختم. به جای آن، بی درنگ به سممت خانه شتافته و نامه‌ای برای معلمِ مورد علاقه‌ام در دوران ابتدایی نوشتم و با این‌که از موعدش خیلی گذشته بود، اما از او تشکر کردم _ نامه از طرف کودکی که هیچ خاطره‌ای از آن ندارد.

جهش به آینده

در سال 2011 گروهی از روان‌شناسان غرب اروپا و آمریکای مرکزی، آزمایشی را در راستای اقتصاد رفتاری هدایت کردند که در این زمینه واقعا مشهور و معروف است.

در این آزمایش، از افراد مورد آزمایش خواسته می‌شد تا یک مقدار خاص از پولی فرضی را مدیریت کنند. اما قبل از این‌که این کار را انجام دهند، به این افراد نسخه‌هایی دیجیتالی از خودِ سال‌خورده‌شان، نشان داده می‌شد. این عکس‌ها واقعیتی مجازی بودند. آن ها می‌گفتند: این تو هستی فلانی. اگر بخت‌آزمایی را برنده نشوی و خودت را از نظر مالی جمع و جور نکنی، بعد از بازنشستگی و در زمان استراحتت، این‌گونه خواهی بود). این موارد آزمایشی حالا پول خود را به طرز کاملاً متفاوتی مدیریت می‌کردند. یا به عبارت دیگر، حجم به غایت گسترده‌تری را برای آینده‌ی خود نگه می‌داشتند.

یکی از دلایلی که وارن بافِت (یکی از ثروتمندترین افراد جهان) ثروت عظیمی را در اختیار دارد، این است که او همیشه آینده‌ی خود را در هر لحظه متصور شده و این موضوع را به خود یادآوری می‌کرده است. چنان که در بیوگرافی خود می‌نویسد: (به عنوان یک جوان امروزی در دوران خودم، از خود می‌پرسیدم که آیا واقعا باید 3 هزار دلار صرفِ آرایشگاه و پیرایش موهایم کنم؟).

او این محاسبات برای هرکاری انجام داده و پولی که قرار بود در تمام طول عمر خویش برای پیرایش موهای سرش بپردازد را، سرمایه‌گذاری کرد. این‌که مردم خودشان را به طور واضح و روشن فقط برای چند روزِ بعد _ حالا ما چند سالِ بعد را نیز نمی‌خواهیم _ تصور کنند، خیلی نادر است. که به همین خاطر است که وارن بافت های زیادی وجود ندارند و به همین دلیل است که باید این کار را روزانه تمرین کرده و آن را به عادتی روزمره برای خود تبدیل کنیم.

اگر ما بتوانیم قادر باشیم تا خودمان را از چشمِ چندین سال بعدِ خودمان ببینیم چه اتفاقی می‌افتاد؟ به عنوان یک آزمایش، دوست من عادت دارد مجله‌های مختلف را بخرد، اما هیچ‌کدامِ آن‌ها را نمی‌خواند. به جای آن، تنها آن‌ها را مهر و موم کرده و برای مدت سه سال بایگانی‌شان می‌کند. و سپس، آن‌ها را بیرون آورده و می‌شمارد.

اگر او با داستانی از یک شخص یا یک چیز جالب مواجه می‌شد، قطعاً برای خواندش تحریک می‌شد _ چون آن فرد یا مسئله یا هرچه که هست، به عقیده‌ی وی، پیامبری است که ایده‌ها و آموزه‌هایش در این زمان شکست خورده‌اند. یعنی می‌توان از تجربه‌های شکست خورده‌ی وی برای درس‌گرفتن استفاده کرد. این چنین است که لازم نیست همه‌چیز را آزمایش کرد تا به نتیجه و درسی برسیم.

زمان، حال و اکنون را به عنوان زمینی برای این بازی زودگذر در اختیار ما قرار می‌دهد. چنان‌که که ما راجع به دوستان استرالیایی خود می‌گوییم: (برای آن‌ها، همین الان هم فردا شده است) _ یک تفکر عجیب و غریب که ایده‌ی ارتجاعی بودنِ زمان را تقویت می‌کند و این‌که فکرکردن راجع به فواصل، به مقدار زیادی فیزیک و محاسبه نیاز دارد. از هر نظر جالب به‌نظر می‌آید.

اخیراً، خانمی نویسنده به نام لورن دِپینو در مالزی، جایی که شوهرِ فیلم‌بردارش در حال فیلم‌برداریِ یک فیلم در جنگل‌ها است، در خانه‌ای ساکن شده است. او دوستان و خانواده‌اش را در فیلی _ زادگاهش _  تصور می‌کند. وقتی می‌داند که آن‌ها 20 ساعت با او فاصله دارند آرامش می‌گیرد. وقتی او بیدار و هشیار بود، اغلب، خانواده و دوستانش خواب و ناآگاه بودند. وقتی او زیر نور خورشید بود، آن‌ها در تاریکی بودند. این تفاوت مناطق زمانی، سبب ایجاد نوعی سنگر و سنگ‌ریزِ روانی در برابر فقدان و دل‌تنگی بود.

همینطور که او درباره افرادی که دوست داشت و خانواده‌اش در خانه فکر می‌کرد، آن‌ها در تخت‌های‌شان خواب بودند و از امنیت بهره می‌بردند. به گفت? خودش: (لازم نیست تا برای این‌که مبادا دچار یک سانح? تصادفی بشوند نگران شوم، چرا که آن‌ها زیر پتو خوابیده‌اند. لازم نیست بترسم که مبادا از جایی افتاده و سرشان آسیب ببیند، چرا که آن‌ها سرِ پا یا در حال راه رفتن نیستند. و بالعکس، وقتی آن‌ها بیدار و هشیار و در حال حرکت هستند، وقتی که خودشان را در معرض خطرات دنیای بیرون قرار می‌دهند، من خواب هستم و اضطرابم خاموش شده است).

حالا، شاید من هم قادر باشم تا این بحث و گفتگوی استادانه را بین خودم و ذهنم ترتیب دهم تا رفتارهای خودم را بسنجم و اصلاح کنم. برای این‌که خودم را، وقتی که در مهِ غلیظی از توهماتم هستم تبرئه کنم: به عقب زل بزنم، زیرِ چشمی جلوی پایم یا دورتر را نگاه کنم، مدام از خودم بپرسم که کلیدهایم یا کیف پولم یا کیف کارت‌هایم کجا هستند، آیا آن‌ها را گم کرده ام؟ اما به‌نظر من، ارزشِ عظیمی در فرارکردن از زمان حال وجود دارد، این‌که قرار ملاقات‌هایی بین خودمان، با خودِ گذشته یا آینده‌مان ترتیب دهیم. لحظ? حال، لب? پرتگاهی عمیق برای ساختنِ خان? ابدی‌مان است. مخصوصاً حالا، که لحظ? حال می‌تواند واقعاً ترسناک و دلهره‌آور باشد.

 

نبض زندگی ما به شدت به عادت‌های خوب و بدی که ترک آن‌ها تقریبا غیرممکن است وابسته شده است. طوری که اگر یکی از این عادت‌ها از زندگی روزمره حذف شوند انگار شریان اصلی حیات پاره شده و همه چیز متوقف می‌شود. سخنرانی هم بخش از زندگی ما است که سرشار از این عادت‌های رنگارنگ خوب و بد می‌باشد. عادت نشستن و ایستادن، عادت‌های حرف زدن از جمله تکه کلام‌هایی که ناخواسته به زبان می‌آوریم، عادت به نگاه‌هایی که مخاطبان را از ما دلسرد می‌کنند و خلاصه هر چیزی که ترک آن برای ما گاهی از مرگ هم ترسناک‌تر است! خبر بد آن که عادت بد سخنرانان بیش‌تر اوقات روی صحنه و هنگام سخنرانی بروز می‌یابد!

بعضی از این عادت‌هایی که در سخنرانی‌ها داریم خیلی جزئی و ریزتر از آن هستند که متوجه آن‌ها شویم. علت هم واضح است؛ مدیریت وسکانس‌بندی کل سخنرانی تمرکز زیادی می‌خواهد و ما را از پرداختن به امور جانبی بازمی‌دارد. با این حال جای نگرانی نیست. مجموعه‌ای از 10 عادت بد سخنرانان را که متداول‌تر هستتند را جمع‌آوری نمودیم که احتمالا آشنایی با هر یک بسیاری از اشتباهات شما را روی صحنه سخنرانی اصلاح خواهد کرد.

مروری بر 10 عادت بد سخنرانان حین اجرا روی صحنه

نگاهی بر شیوه سخنوری سخنرانان مطرح دنیا از جمله فن بیان ماهرانه و سخنرانی الهام‌بخش استیوجابز و سایر بزرگان، یک سخنرانی بی‌عیب و نقص را به ما نشان می‌دهد. به نظر می‌رسد همه چیز از جمله سالن سخرانی تا تمام تجهیزاتی که مورد نیاز یک سخنران است تعدیل شده تا ما شاهد نطقی حرفه‌ای باشیم؛ اما برای سخنرانان مبتدی‌تر که با تجربه کم‌تر و شرایط متفاوتی قصد دارند کار خود را شروع کنند همه چیز این قدر خوب و ایده‌آل شروع نمی‌شود. خصوصا اگر گرفتار عادت‌های بدی باشیم که سخنرانی ما را کم و بیش تحت تاثیر قرار دهد.

عادت بد اول: خاموش کردن روشنایی سالن به صورت کامل

با شروع سخنرانی و روشن کردن اسلایدها، اولین چیزی که بیننده انتظار دیدن آن را دارد خاموش شدن روشنایی و تبدیل آن به سالن سینما پرهیجان است! در صورتی که مخاطبان شما نوجوان یا کم و سن سال‌تر باشند این اشتیاق برای خاموش شدن سالن بیش‌تر هم می‌شود. اگر تا کنون بلافاصله بعد از نمایش اسلایدها درخواست خاموش شدن روشنایی سالن را داشتید از همین حالا این عادت بد سخنرانان را ترک کنید، رو به رو مخاطبان بایستید، عذر‌خواهی کرده و بگویید: ما به روشنایی سالن نیاز داریم!

خاموش کردن و قطع روشنایی سالن به صورت کامل عادت بد سخنرانان است؛ عادتی که اتفاقا هرگز نسبت به ترک آن اقدامی انجام نشده است چون به صورت طبیعی همه دوست دارند توجه حاضرین داخل سالن روی اسلایدها باشد و با خاموش شدن روشنایی تنها چیزی که دیده شود اسلایدها باشند. از طرف دیگر اگر قرار باشد روشنایی سالن به صورت کامل متوقف شود ارتباط شما با مخاطبان قطع می‌شود. خیلی وقت‌ها تماس چشمی برای انتقال داده‌ها لازم است.

چه طور این عادت را ترک کنیم؟

برای عادت به خاموش نکردن روشنایی سالن بهتر است دلایلی که وجود دارد را مدام با خود مرور کنید. مهم‌ترین دلیلی که هر سخنران می‌تواند داشته باشد جلوگیری از تبدیل سخنرانی به سالن سینما است. به علاوه تا زمانی که مخاطبان شما را رو در رو مشاهده نکنند نمی‌توانند آن چه که گفته شده را به خوبی هضم و جذب کنند.

عادت بد دوم: تمرکز افراطی روی یکی از بخش‌های سخنرانی

اگر سخنرانی را به یک سه‌پایه تشبیه کنیم، آن گاه هر یک از پایه‌های آن عبارتند از:

1. محتوا سخنرانی/ پیام سخنرانی
2. نحوه ارائه سخنرانی
3. محتوا بصری

نمونه دیگر از عادت بد سخنرانان که اتفاقا خیلی رایج است، تمرکز و مانور بیش‌از حد روی یکی از این پایه‌ها است؛ مثلا:

• برخی به شدت روی محتوا  و حفظ متن سخنرانی تمرکز کرده و پایه بعدی مثل نحوه ارائه متن غفلت می‌کنند
• برای برخی دیگر بداهه سخن گفتن در سخنرانی مهم‌تر از طراحی اسلایدها و تنظیم عناوین آن است

این در حالی است که سه پایه سخنرانی به شدت به هم وابسته هستند و اگر قرار باشد یکی از پایه‌ها معیوب باشد قطعا در تعادل و ایستایی سخنرانی اختلالاتی پیش می‌آید.

کدام پای سخنرانی شما می‌لنگد؟

حتی اگر آگاه‌ترین فرد روی زمین نسبت به موضوعی که انتخاب کرده‌اید باز هم به آمادگی قبل از سخنرانی و تمرکز روی متن، نحوه ارائه و محتوا بصری نیاز دارید. اگر ویدیویی از سخنرانی‌های قبلی دارید یک بار تماشا کنید و ببینید کدام پایه سخنرانی شما می‌لنگد؟ کدام بخش است که به تقویت نیاز دارد.

بلافاصله بعد از شناخت نقطه ضعف سخنرانی روی همان تمرکز کنید، پایه محتوا را در کنار نزدیک شدن به مخاطبان روی صحنه و تمرین زبان بدن اصولی تقویت نمایید.

عادت بد سوم: انتخاب موضوعاتی که مخاطبان را ناخواسته خسته می‌کند

سخنرانی‌های تخصصی که معمولا با بار اطلاعاتی علمی زیادی همراه هستند برای بسیاری از سخنرانان رعب‌آور هستند؛ چون به خاطر تمرکز روی محتوا و تلاش برای به خاطر سپردن و سپس ارائه متن تقریبا فرصتی برای ارتباط گرفتن با مخاطبان و تعامل از راه گفتگو باقی نمی‌ماند. نمونه دیگر عادت بد سخنرانان نیز همین موضوعاتی هستند که کل بحث را خشک و بی‌تحرک می‌کنند!

موضوع اصلی را در لایه‌ای از داستان بپوشانید!

اگر نکات مختلفی را می‌خواهید با سکانس‌بندی در سخنرانی انتقال دهید چه بهتر که این نکات را در لایه‌ای از داستان بپوشانید؛ دقیقا مثل لایه‌های کیک! تجربه نشان داده است که یک سخنرانی 18 دقیقه‌ای یکنواخت که در آن صرفا به انتقال اطلاعات پرداخته شود قطعا برای نیمی از مخاطبان خسته‌کننده خواهد بود؛ اما نیم ساعت سخنرانی توام با محتوا بصری که در قالب لایه‌های یک داستان تعریف شود برای مخاطبان همچنان دلچسب است!

چه طور ترک عادت کنیم؟

از دیدگاه برخی یک سخنران واقعی کسی است که بتواند در جمع افرادی با رژیم گوشتخواری صحبت کند و آن‌ها را رژیم گیاهخواری مطلق علاقمند سازد! داستان سرایی در سخنرانی به این سادگی‌ها هم نیست. برای این که بخواهیم یک موضوع مشخص را در قالب داستان به مخاطب تحویل دهیم قطعا به آمادگی قبلی بالایی نیاز داریم. پس قبل از سخنرانی به دنبال سرهم‌بندی داستان واقعی یا حتی غیرواقعی باشید که به موضوع بحث مرتبط است و در حد ممکن ظرفیت انتقال پیام مورد نظر ما را دارد.

عادت بد چهارم: روخوانی صفر تا صد یک مطلب در سخنرانی

در سخنرانی‌های بزرگ و در حضور کسانی که به موضوع مورد بحث شما کاملا تسلط دارند، روخوانی از روی مطلب تقلب و خیانت بزرگی است. روخوانی صفر تا صد از روی یک مطلب به جز این که نشانگر عدم آمادگی و تسلط شما باشد این حس را به مخاطبان القا می‌کند که انگار توسط شما گول خورده‌اند!

چه طور این عادت را ترک کنیم؟

بهترین راه برای ترک عادت بد سخنرانان در روخوانی از روی متن، استفاده از عناوین یا سرتیترهایی است که به صورت خلاصه مقابل سخنران قرار می‌گیرند و کلید شروع هر مبحث هستند. حتی می‌تواند کلمات کلیدی هر مبحث را زیر همان عنوان ذکر کنید تا اگر احیانا یک بخش را فراموش کردید با این کلیدها سریع نکات را به یاد آورید. به علاوه می‌توانید از ترفندهای سخنرانی از روی متن، طوری که از روی متن نمی‌خوانید استفاده کنید. این ترفندها کمک می‌کند که در شرایط بحرانی و مواقعی که امکان حفظ کردن تمام سخنرانی وجود ندارد همچنان از متن کمک بگیرید

فن بیان را اینجا دنبال کنید

اگرچه جلب توجه دیگران با فن بیان به سادگی امکان پذیر است اما فن بیان به سان با نعمت باران است! شما می توانید با بارش سخنان خود روی مخاطب تاثیر باورنکردنی داشته باشید و به زبان دیگر ذهن و روح او را تسخیر کنید و یا این که  با سیل کلمات نامناسب و عبارات نسنجیده اصل کلام خود را زیر سوال ببرید. همان طور که می توان با فن بیان حرفه ای و موفق عمل کرد می توان اعتبار کاری را از دست داد و بنابراین لازم است از اشتباهات خطرناک در فن بیان بر حذر بود.

درس امروز دانشگاه زندگی مروری بر رایج ترین خطاها در فن بیان، چه در طول سخنرانی و چه در طول صحبت کردن با دیگران است که گاهی اثرات جبران ناپذیری به دنبال داشته اند. لذا لازم است پیش از این که وارد عرصه سخنرانی شوید و مثلا بخواهید از معجزه فن بیان برای انتقاد کردن از دیگران استفاده کنید به این اشتباهات رایج توجه نمایید.

معرفی و بررسی اشتباهات خطرناک در فن بیان

برخی از اشتباهات رایج که بیشتر در فن بیان و صحبت با دیگران رخ می دهند عبارتند از:

شایعه پراکنی

صحبت کردن درباره افرادی که در میان ما حضور ندارند اصولا کار منطقی به نظر نمی رسد؛ چه برسد به این که به شایعه پراکنی نسبت به این افراد نیز بپردازیم. منظور از شایعه گفتن حرف ها و نسبت دادن چیزهایی به انسان های دیگر است که حقیقت ندارند.

فراموش نکنید که در فن بیان همه چیز روان است و در جریان می باشد. شایعه پراکنی مشابه با حباب های این جریان می باشد. این حباب ها لحظه ای هستند و در لحظه دیگر ناپدید می شوند. گاهی هم دور از چشم شما دوباره ایجاد می شوند. شک نکنید کسی که به شایعه پراکنی و بدگویی در طول صحبت خود بپردازد در آینده خودش قربانی همین برخورد دیگران می شود.

قضاوت نابجا

اگر بخواهیم فردی باشیم که دیگران رازهایشان را با ما در میان بگذارند باید از مقام قضاوت استعفا دهیم! انسان ها برای صحبت کردن به کسانی نیاز دارند که پیش از صحبت پرونده آن ها را نبسته باشند! جامعه انسانی از مسئله قضاوت نابجا به شدت رنج می برد و حتی فن بیان هم گاهی حریف این مشکل نمی شود. تنها لازم است برای برطرف کردن این چالش در خود و رفتارهایمان تغییر ایجاد کنیم؛ واگرنه فن بیان به هیچ وجه تاثیری به دنبال خود نمی آورد.

منفی نگری

یکی از اشتباهات خطرناک در فن بیان که ما در طول سخن گفتن با دیگران تجربه می کنیم منفی بافی است! منفی بافی نه تنها در فن بیان بلکه در طول سخنرانی می تواند وجهه شما را خراب کند. برای این که انسان مثبتی در نگاه اطرافیان باشید اولا نسبت به همه چیز با خوش بینی عمل کنید و از به کار بردن حروف منفی ساز بپرهیزید. فردی که منفی باف باشد نمی تواند فن بیان خوبی داشته باشد و دیگران را تحت تاثیر خود قرار دهد.

گله و شکایت کردن

اگر قرار است با فن بیان و البته تکنیک های درخواست افزایش حقوق مدیرتان را قانع کنید گله و شکایت کردن را برای همیشه کنار بگذارید. گله و شکایت کردن یکی از راه های انتقال امواج منفی است که همواره نکوهش می شود.

بهانه آوردن در صحبت کردن

یکی از عواملی که موجب تغییر تفکر دیگران نسبت به شما می شود چنگ زدن به هر بهانه ای است که بتواند شما را از مخمصه نجات دهد. فراموش نکنید که انسان های شجاع همیشه بیشتر مورد قبول واقع می شوند و موفق تر هم هستند.

تعصب بیش از حد

تعصب روی یک مسئله خاص موجب بسته شدن چشمان شما به روی حقیقت می شود. اگر قرار باشد نسبت به یک مسئله خاص بیش از حد واکنش نشان دهید نمی تواند شنونده خوبی باشید. حال آن که یکی از شروط فن بیان همیشه خوب شنیدن و دوری از پرگویی می باشد. از تعصب بپرهیزید و تنها زمانی سعی کنید فن بیان را به خوبی یاد بگیرید که بی تعصب و کاملا متعادل بتوانید برخورد کنید.

اما برخی از اشتباهات هم در کنار اشتباهات خطرناک در فن بیان مستقیما سخنرانی شما را تحت تاثیر قرار می دهند. در ادامه با خطاهای متداول در سخنرانی آشنا می شوید:

عدم آمادگی کافی در سخنرانی

شکست قطعی زمانی رقم می خورد که نتوانید با دانش و آمادگی کافی روی صحنه حاضر شوید. فراموش نکنید که در طول سخنرانی همه چیز در دستان شما قرار داد و شما مسئول این جمعیتی هستید که قرار است در مقابلشان سخن بگویید. برای وقتی که دیگران گذاشته اند ارزش قائل شوید و با ناشی گری وقت را تلف نکنید!

استفاده یش از حد از زبان بدن

پیش از این درباره تکنیک های ارائه سخنرانی جذاب صحبت کرده ایم. مسلما استفاده از زبان بدن مثل حرکت به اطراف، تکان دادن دست و گاهی حرکات سریع برای تغییر جو سخنرانی لازم است. اما به یاد داشته باشید که زبان بدن و برخی از حالات چهره سخنران که باعث جذابیت بیشتر موضوع می شود در نقش یک چاشنی یا ادویه هستند. استفاده بیش از حد از ادویه نه تنها به خوشمزه تر شدن سخنرانی شما کمکی نمی کند بلکه آن را تلخ و سرگیجه آور می کند.

شوخی های نامناسب

گاهی جو سخنرانی صمیمی تر از همیشه است و مخاطبان در سن یکسان و نزدیکی قرار دارند. بنابراین استفاده از شوخی مفید تر و راحت تر به نظر می رسد. اما در شوخی باید حد و مرز را نگه داشت. تمسخر اقوام، دین و آیین و مذهب افراد از بزرگ ترین اشتباهات خطرناک در فن بیان و در طول سخنرانی می باشند.

عدم مدیریت زمان

حتما برای شما هم پیش آمده است که در سخنرانی حضور داشته اید و خود سخنران بارها به استفاده بیش از حد از وقت خود اعتراف کرده است؛ با این حال از حرف زدن دست نکشیده است!

در این مواقع بدترین واکنش حضار ترک سالن می باشد. برای جلوگیری از چنین مشکلاتی زمان خود را به خوبی مدیریت کنید و از محدوده تعیین شده فراتر نروید.

بی وقفه سخن گفتن

عجله در سخن گفتن و مداوم حرف زدن در طول سخنرانی قطعا خسته کننده است. همان طور که گفته شد افراد ظرفی به نام صبر و البته حافظه دارند. حتی اگر به احترام شما هم سالن را ترک نکرده و صبر به خرج دهند هیچ بخشی از حرف های شما در ذهنشان ثبت نمی شود.

خشک صحبت کردن

شوخی در سخنرانی لازم است؛ اما همیشه منظور از شوخی تعریف جوک و نکات خنده دارد نیست. برای این که خشکی صحبت های شما برطرف شود و به عبارت دیگر صمیمتی که باید و شاید میان شما و مخاطبان برقرار شود اولا از لحن رسمی خود کمی بکاهید؛ ثانیا کاملا بر حقایق ، آمار و نکاتی علمی تکیه نکنید. همیشه نمونه های عینی بیش تر تاثیرگذار هستند و بهتر در خاطر افراد ثبت می شوند.

استفاده زیاد کلمات پیچیده و علمی

اگر سخنرانی شما توام با کلمات و عبارات علمی نامفهوم باشد بیش تر شبیه یک فروشنده هستید تا یک سخنران! فروشنده ای که می خواهد علمش را به رخ بکشد و نهایتا به مشتری بفروشد. برای این که چنین برداشتی از سخنان شما ایجاد نشود اولا از اصل خلاصه گویی و کوتاهی کلام که گفته شد استفاده کنید، ثانیا عبارات علمی را به سادگی برای مخاطبان توضیح دهید تا همه متوجه منظور شما شوند.

به کارگیری بیش از حد از قیدها

برخی از سخنرانان پیوسته از قید احتمالا، مسلما، در حقیقت، قطعا یا در واقع استفاده می کنند. تکرار بیش از حد این کلمات از اشتباهات خطرناک در فن بیان می باشد.

مقالات ما را در www.daneshgahezendegi.com دنبال کنید